شهرآرانیوز - رویای «متاورس» مارک زاکربرگ برای سرمایهگذاران به یک کابوس تبدیل شده است. بازی واقعیت مجازی Horizon Worlds، اولین تلاش او برای ورود به این فضا، فقط بر نگرانیها افزوده است. این پلتفرم اجتماعی به دلیل جذب آهسته، باگهای مداوم و آواتارهای نامطلوب موردتمسخر قرار میگیرد. باوجود این انتقادات، زاکربرگ درباره تبدیل فیسبوک به یک «شرکت متاورس» خوشبین است. اما برای هرمان نارولا، مدیرعامل بریتانیایی یونیکورن، متا در چشماندازش یک موضوع اساسی را نادیده میگیرد.
البته نارولا هم نقشههای متاورس خودش را دارد. شرکت او یک دهه را صرف ساختن دنیاهای مجازی کرده است؛ از شبیهسازی بازیهای جنگی برای ارتش ایالات متحده تا ساخت یک مهمانی تعاملی برای طرفداران کی - پاپ. او همچنین کتابی به نام «جامعه مجازی» (Virtual Society) نوشته است که چارچوبی نظری را برای متاورس ترسیم میکند. در ذهن نارولا، متاورس شامل شبکهای از تجربیات دیجیتال است که افراد میتوانند بدون استفاده از هدست و فقط با یک تلفن یا رایانه شخصی وارد آن شوند.
نارولا اعتراف میکند که VR به غوطهورشدن کاربر در دنیای مجازی کمک میکند اما به چیز مهمتری هم نیاز دارد: حضور.
او غوطهوری را «احساس واقعیبودن جهان» توصیف میکند. در مقابل «حضور» کمک میکند «احساس کنید دنیا شما را واقعی میپندارد». برای ایجاد این حس، اقدامات کاربر باید واکنشها و امواجی را در سراسر دنیای مجازی ایجاد کند.
نارولا ادعا میکند که حضور، نیازی به VR ندارد. برای مثال، او به Minecraft، Roblox و Fortnite اشاره میکند، که آنها علیرغم گرافیک نسبتاً ابتداییشان، «حضور» را تداعی میکنند و همین آنها را بین محبوبترینهای جهان قرار میدهد.
به گفته نارولا، «متاورس» مبتنی بر واقعیت مجازی زاکربرگ چندین مشکل دارد. یکی از آنها هزینه است: هدست جدید Quest Pro VR با قیمت 1500 دلار به فروش میرسد. پیشرفتهای فنی - از جمله قابلیتهای ردیابی چشم و واقعیت مختلط - بهروزرسانیهای عمدهای را ارائه میکنند، اما قیمت آنها برای بیشتر مشتریان بسیار زیاد است. خود زاکربرگ این مانع را پذیرفته است. او هدست جدیدش را دستگاهی برای مشتریان خاص توصیف میکند و قصد دارد سال آینده یک نسخه برای مصرفکننده عادی عرضه کند. تحقیقات نشان میدهد که عموم مردم برای خرید هیچکدام از آنها اشتیاق نخواهند داشت.
متا همچنین گامهای آزمایشیای برای یکپارچهسازی دستگاهها برداشته است. این شرکت قصد دارد هر دو نسخه وب و موبایل Horizon Worlds را راهاندازی کند که دسترسی بدون هدست VR را امکانپذیر میکند، اما این کار خطر ایجاد یک تجربه دو لایه را زیاد میکند.
متاورس زاکربرگ مشکلات دیگری هم دارد. درواقع هرچه کاربران آن بیشتر شوند نیاز شبکهای آن هم بیشتر میشود. بنابراین متاورس برای ارتقای این ویژگی به یک تغییر اساسی در فناوریاش نیاز دارید.
بسیاری از منتقدان یک نگرانی دیگر هم درباره متاورس دارند؛ اینکه شرکت ارائهدهنده، متاورس را کنترل کند. برای جلوگیری از این آینده وحشتناک، نارولا میخواهد یک فناوری بحثبرانگیز دیگر را ارائه کند: بلاکچین.
حامیان متاورس مبتنی بر بلاکچین به دو مزیت کلیدی آن اشاره میکنند: تمرکززدایی و تعاملپذیری. اولی باعث میشود دادهها در یک دفتر کل ذخیره شوند تا هیچ شرکتی نتواند آنها را کنترل کند. تعاملپذیری هم با ایمنسازی رمزنگاری مبادلات داده به دست میآید. برای مثال کاربران میتوانند به راحتی لباسهای آواتارشان را بین دنیاهای مجازی مختلف منتقل کنند. درباره بلاکچین نگرانیهایی هم وجود دارد: مقیاسپذیری فناوری، تأثیرات زیستمحیطی و تمایل به گرفتن پول نقد کریپتو. اما به نظر میرسد نارولا مطمئن است که مزایای این روش بیشتر از مضراتش خواهد بود.